Le feu follet – een dwaallicht in Parijs
Enige tijd geleden vertoonde en besprak ik samen met Roel Griffioen de film Le feu follet (Louis Malle, 1963, ook bekend als The fire within), op uitnodiging van studievereniging K.l.i.c.h.é. De film van regisseur Louis Malle volgt ex-alcoholist Alain Leroy (Maurice Ronet), die ontslagen wordt uit de kliniek waar hij al maanden verblijft. Hij is depressief en van plan om een einde aan zijn leven te maken, maar gaat eerst naar Parijs om te zien hoe zijn oude vrienden omgaan met de teleurstellingen van het volwassen leven. Hoopt hij dat ze hem op andere gedachten brengen, zoekt hij hulp, of wil hij alleen bevestiging dat zijn keuze de juiste is? We zitten Alain dicht op de huid tijdens zijn tocht door Parijs. Tijdens zijn gesprekken met vroegere vrienden lijkt het erop dat hij zijn keuze al heeft gemaakt, want ze lopen allemaal uit op een gelaten betoog over zijn onvermogen om grip te krijg op het leven. Hij heeft geen wilskracht en perspectief meer, in tegenstelling tot een goede vriend, die zich op het gezinsleven en de Egyptologie stort. Andere vrienden nemen hun toevlucht in berusting, cynisme en de nevel van drugs, of dolen nog steeds in het Parijse nachtleven rond. Onderhuidse wanhoop De filmtitel betekent in het Nederlands ‘dwaallicht’, een benaming voor vluchtig oplichtend moerasgas dat vroeger soms voor geesten werd aangezien. Het slaat ongetwijfeld op Alain, of op hoe hij zichzelf ziet, maar hij was ooit anders. In zijn interacties met oude vrienden vangt de kijker af en toe een glimp op van de vrouwenversierende bon vivant die hij jaren geleden was. Maar altijd is de onderhuidse wanhoop aanwezig. Geen scène maakt die zo goed zichtbaar als de volgende, waarin Alain alleen achterblijft op een terras en, teruggeworpen op zichzelf, vervalt in een oude gewoonte: Gedurfd en vernieuwend De invloed van die officieuze stroming schemert door in de existentialistische en onsentimentele benadering van de taboe-onderwerpen depressie en zelfmoord. Nieuwe filmtechnieken zoals gefragmenteerde montage worden met mate en in dienst van het verhaal toegepast, waar andere Nouvelle Vague-regisseurs de kijker juist willen desoriënteren. Vorm en inhoud zijn perfect in evenwicht. Verwacht verder geen Eiffeltoren of andere toeristische plaatjes van de Franse hoofdstad; een realistische en onopgesmukte weergave van de werkelijkheid stonden bij Malle en andere tijdgenoten hoog in het vaandel. IMDb meldt dat Malle de eerste dagen in kleur filmde, maar besloot dat dat te veel afleidde van het verhaal. Opnieuw een blijk van respect voor onderwerp en hoofdpersonage. Het rustige tempo en de soundtrack met stemmige werken van Erik Satie dragen bij aan het introspectieve karakter van deze film voor fijnproevers. Hartverscheurend mooi Op die laatste vraag kan ik tenminste een duidelijk antwoord geven: ja! Hij prijkt zelfs in de bovenste regionen van mijn persoonlijke toplijst. Maurice Ronet acteert weergaloos, het camerawerk is prachtig en het verhaal is tegelijk mooi en hartverscheurend. Bovendien kreeg ik meer empathie voor hen die niet opgewassen zijn tegen het leven. De film probeert geen goedkope verklaringen voor depressie te bieden, maar wil het – heel bescheiden – slechts begrijpen. Dubourg, de vriend die Alain als eerste bezoekt, doet verwoede pogingen hem ervan te overtuigen dat het leven zin heeft en vraagt hem zelfs bij hem en zijn gezin in te trekken. Ontroerend en inspirerend. Dubourg laat zien dat een leven het waard is om voor te vechten.
categorie: film
|